Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunun Unsurları
765 sayılı TCK’da kasten adam öldürmeye teşebbüs olarak tanımlanan suç, 5237 sayılı TCK’da kasten öldürmeye teşebbüs suçu şeklinde yerini almıştır.
Uygulamada en çok karşılaşılan sorunlardan biri öldürmeye teşebbüs ile yaralama arasındaki suçun nitelendirilmesidir ki bunun için dikkat edilmesi gereken en önemli ölçüt kasttır.
Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre, kasten öldürme suçu ile yaralama suçunu ayıran unsurlar, bir başka ifadeyle kasten öldürmeye teşebbüs suçunun unsurları aşağıda gösterilmiştir.
1. Suçun işlenmesinde öldürmeyi gerektirecek bir neden olmalıdır.
2. Mağdurdaki darbe sayısı ve şiddeti öldürme kastına delalet edecek derecede ve şiddette olmalıdır.
3. Taraflar arasında öldürmeyi gerektirecek derecede husumet bulunmalıdır.
4. Failin hedef seçme imkanı bulunmalı ve bu doğrultuda ölümcül bölgeleri hedef almalıdır.
5. Suçta kullanılan alet öldürmeye elverişli olmalı ve ölüm sonucu alacak şekilde etkin kullanılmalıdır.
6. Yaralar ölümcül sonuç yaratacak bölgede olmalıdır.
7. Yaraların sayısı ve nitelikleri öldürme kastını yansıtmalıdır.
8. Failin olay öncesindeki, sırasındaki ve sonrasındaki davranışları ölüm sonucu alma iradesini yansıtmalıdır.
9. Failin sarf ettiği sözlerden öldürme kastı taşıdığı anlaşılmalıdır.
10. Fail ölüm sonucunun gerçekleşmediğini bilerek hareketine son vermeli, eylemini sürdürmemesi oluşan bir engele dayanmamalıdır.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunun Cezası
TCK m. 81’de kasten öldürme suçunun cezası müebbet hapis, TCK m. 82’de nitelikli kasten öldürme suçunun cezası ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olarak gösterilmiştir.
TCK m. 35’e göre, kasten adam öldürmeye teşebbüsün cezası müebbet yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapistir. Aynı maddeye göre, nitelikli kasten öldürmeye teşebbüsün cezası ise onüç yıldan yirmi yıla kadar hapistir.
Basit Kasten Öldürme Suçuna Teşebbüsün Cezası
Kasten öldürme suçları basit kasten öldürme ve nitelikli kasten öldürme şeklinde gerçekleşir.
Basit kasten öldürme suçunun cezası müebbet hapistir.
Basit kasten adam öldürmeye teşebbüs cezası, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapistir.
Kasten adam öldürmeye teşebbüs suçunda para cezası söz konusu değildir.
Nitelikli Kasten Öldürme Suçuna Teşebbüsün Cezası
Kasten öldürme suçlarının nitelikli halleri TCK m. 82’de belirtilmiştir.
Nitelikli kasten öldürme suçunun cezası ağırlaştırılmış müebbet hapistir.
Nitelikli kasten adam öldürmeye teşebbüs cezası, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, onüç yıldan yirmi yıla kadar hapistir.
Silahla Kasten Adam Öldürmeye Teşebbüs Cezası Kaç Yıl?
Adam öldürmeye teşebbüs cezasının silahla işlenmesi ile silahsız işlenmesi arasında ceza bakımından bir fark yoktur.
Silahlı veya silahsız kasten adam öldürmenin cezası müebbet hapis, silahla kasten adam öldürmeye teşebbüs cezası da dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapistir.
Adam Öldürmeye Teşebbüs Tutuksuz Yargılama
Tutuklama bir tedbirdir. Bu nedenle zorunlu kalmadıkça adam öldürmeye teşebbüs halinde de tutuksuz yargılama asıldır.
Uygulamada adam öldürmeye teşebbüs suçlarında sık sık tutuklama kararı verilmektedir. Tutuklama konusunda çok hassas davranılmalıdır. Zira öldürmeye teşebbüsten açılan bir çok davanın yaralamaya dönüşen niteliğiyle sonuçlandığı bilinmektedir. bu da haksız tutuklamaya yol açabilmektedir.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunda Meşru Müdafaa
Kasten adam öldürmeye teşebbüs suçunda koşulları varsa meşru müdafaa hükümlerinden yararlanmak mümkündür.
Sanığın hayatına, vücut bütünlüğüne ve mal varlığına yönelik silahlı, ısrarlı ve sürmekte olan saldırıları, o andaki hâl ve koşullara göre saldırı ile orantılı şekilde defetmek maksadıyla yapılan karşı saldırı meşru müdafaa kapsamında değerlendirilmelidir.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunda Haksız Tahrik İndirimi
Kasten öldürme suçunda teşebbüs ve haksız tahrik hükümlerinin bir arada uygulanması mümkündür.
Kasten adam öldürmeye teşebbüs cezası, dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapistir.
Kasten öldürmeye teşebbüsün, haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında, diğer bir ifadeyle haksız tahrik altında işlenmesi halinde, verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunda Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
TCK m. 51’e göre erteleme ve CMK m. 231’e göre, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verilebilmesi için sonuç cezanın 2 yıl ve altı hapis olması gerekir.
Kasten adam öldürmeye teşebbüs suçunun cezası dokuz yıl ile yirmi yıl hapis aralığındadır. Söz konusu bu cezaların miktarı açıklanan sınırlara inmediği sürrece cezanın ertelenmesi veya HAGB kararı verilmesi hukuken mümkün değildir.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçu Şikayet Süresi ve Zaman Aşımı
Kasten öldürmeye teşebbüs suçu şikayete bağlı değildir. Bu nedenle zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman şikayete konu edilebilir. Ayrıca haberdar olunduğunda ‘re’sen soruşturma açılır.
TCK m. 66’ya göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda zamanaşımı süresi otuz yıl, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda da yirmibeş yıldır.
Zamanaşımı sürelerinde ilgili suçun öngörülen cezasının üst sınırı dikkate alınır. Bu durumda nitelikli öldürme suçlarındaki zamanaşımı süresi otuz, kasten öldürme suçlarında ise yirmibeş yıldır.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Görevli Mahkeme
Kanunda özel olarak sayılan suçlardan ayrı olarak, ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve "10 yıldan fazla" hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir.
Kanunda öngörülen cezalar itibariyle kasten adam öldürmeye teşebbüs suçunda görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir.
Kasten Adam Öldürmeye Teşebbüs Yargıtay Kararları
Ceza Genel Kurulu, 21.04.2022, 2020/435 E., 2022/285 K.
sanık ... hakkında mağdur ...'ye yönelik kasten öldürme suçuna teşebbüsten verilen mahkûmiyet hükmünün, tanıklar ... ve ...’ın yeniden beyanlarının alınması, mağdurun kafasında kaç adet kırık olduğu, bu kırıkların çökme kırığı mı yoksa çatlak şeklinde mi olduğu hususlarında yeniden bir rapor aldırılması gerektiği gözetilmeden eksik araştırmayla, ayrıca yasal ve yeterli gerekçe içermeyecek şekilde hüküm kurulması isabetsiz ...
------------------
Ceza Genel Kurulu, 08.03.2022, 2021/394 E., 2022/154 K.
İlkeleri, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun istikrar bulunan ve süregelen kararlarında açıklandığı üzere, bir eylemin kasten öldürmeye teşebbüs mü, yoksa kasten yaralama mı sayılacağının belirlenmesinde; fail ile mağdur arasında husumet bulunup bulunmadığı, varsa husumetin nedeni ve derecesi, failin suçta kullandığı saldırı aletinin niteliği, darbe sayısı ve şiddeti, mağdurun vücudunda meydana getirilen yaraların yerleri, nitelik ve nicelikleri, hedef seçme imkânı olup olmadığı, failin fiiline kendiliğinden mi, yoksa engel bir nedenden dolayı mı son verdiği gibi ölçütler esas alınmalıdır.
Silahla Kasten Adam Öldürmeye Teşebbüs Yargıtay Kararları
Ceza Genel Kurulu, 08.06.2022, 2020/444 E., 2022/423 K.
"Sanığın maktul ve mağdurlara yönelik kastının aynı ve bir bütün olması, maktul ... ile bir arada olup sanığa müdahale etmeye çalışan ... ve ...'in, olayın içinde olup sanık tarafından görülerek ateş edilmesi, doğrudan hedef alınmasalar bile sanığın yaptığı atış sayısı ve mesafesine göre, vurulmalarının muhtemel olmaktan çıkıp mutlak bir netice olduğu nazara alınarak, eylemlerin doğrudan kasıtla gerçekleştiğinin kabulü ile sanığın maktul ...'ye yönelik kasten öldürme, mağdur ...'e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs suçlarından cezalandırılması gerekir...
-------------------------
Ceza Genel Kurulu, 07.06.2022, 2022/207 E., 2022/414 K.
Sanık ...’nın, mağdur ... ile şikâyetçi ...’den ... uyuşturucu madde satmalarını istediği, mağdur ve şikâyetçinin bu teklifi kabul etmemeleri üzerine sanığın her iki elinde bulunan tabancalarla yakın mesafeden mağdur ve şikâyetçiye ateş ettiği, vücuduna isabet eden bir adet ateşli silah mermi çekirdeği nedeniyle ince barsak, sigmoid kolon ve jejunumdan yaralanıp acilen ameliyata alınan şikâyetçi ... ile sağ bel tarafından isabet eden ve sakrum sağ tarafından çıkartılan bir adet ateşli silah mermi çekirdeği nedeniyle yaralanan ve vücudunda hayat fonksiyonlarını 2. derecede etkiyecek şekilde kemik kırığı oluşan mağdur ...’ın hayati tehlike geçirecek şekilde yaralandıkları, sanığın bu şekilde mağdur ve şikâyetçiye karşı kasten öldürme suçuna teşebbüs ettiği ...
---------------
Ceza Genel Kurulu, 17.02.2022, 2017/565 E., 2022/100 K.
Olay gecesi barda giriş ücretinin ödenmesinden kaynaklanan ihtilafın sanığı maktulü öldürmeye sevk edecek boyutta bir husumet oluşturmaması, sanığın, maktulün bel bölgesine öldürmeye elverişli bıçakla vurması sabit olmakla beraber, sanığın hiçbir engel hâl ve müdahale olmaksızın bıçakla vurduğu maktulün hâlen ayakta durduğunu görmesine karşın eylemine kendiliğinden son vererek maktule yönelik saldırısını sürdürmeyip disko içerisine girmesi ve bar çalışanı ...dan 155 polis imdat hattını aramasını isteyerek önce güvenlik görevlilerinin ardından ... görevlilerin olay yerine gelişini sağlamaya dönük davranışlar sergilemiş olması birlikte değerlendirildiğinde; sanığın kastının yaralamaya dönük olduğu, maktulün sanığın kasten yaralama eylemi sonrasında kaldırılmış olduğu hastanede hayatını kaybetmiş olması karşısında sanığın silahla kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçundan TCK’nın 87. maddesinin 4. fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca ve suçun işleniş biçimi, sanığın kastının yoğunluğu dikkate alınarak suç tarihindeki hâliyle Kanundaki üst sınıra yakın şekilde cezalandırılmasına karar verilmelidir.
SIK SORULAN SORULAR
1- Kasten Adam Öldürmeye Teşebbüs Cezası Kaç Yıl?
Kasten öldürme suçunun cezası müebbet hapistir. Öldürmeye teşebbüs halinde ise ceza dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapistir. Mahkeme belirtilen aralıkta bir ceza tayinine gidecektir.
2- Kasten Adam Öldürmeye Teşebbüs Af Kapsamına Girer mi?
Öldürmeye teşebbüs suçlarının af kapsamına girip girmeyeceğini belirleme yetkisi meclisindir.
Dolayısıyla kararlar siyasi nitelik taşır.
Son yıllarda çıkarılan af (infaz indirimi) kanunlarında öldürme suçları af kapsamı dışında tutulmuştur.