Ağır Ceza Mahkemesi ve Görevleri Nedir?
5235 Sayılı Kanun’un 8. maddesine göre, ceza mahkemeleri, ağır ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ve özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemeler şeklinde sınıflandırılmıştır. 12. maddeye göre, özel olarak görevlendirilen suçlar dışında, genel olarak ağır ceza mahkemesi; ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili davalara bakar.
Ağır ceza mahkemesinin görev alanına girdiği açıkça belirtilmeyen suçlarla ilgili davalara asliye ceza mahkemeleri tarafından bakılır. Ağır ceza suçu işleyen sanık, 18 yaşından küçükse yargılama çocuk ağır ceza mahkemesi tarafından yapılır.
1. Ağır Ceza Mahkemesi Nedir?
1. Ağır ceza mahkemesi nedir sorusunun cevabını 5235 Sayılı Kanun’un 9. maddesinde aramak mümkündür. Maddeye göre, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde ceza mahkemelerinin birden fazla dairesi oluşturulabilir. İhtisaslaşmanın sağlanması amacıyla, gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak daireler arasındaki iş dağılımı yapılabilmektedir. Bu doğrultuda 1. Ağır Ceza Mahkemesi kurulabilir ve bu mahkeme özel olarak belirlenmiş suçlara bakabilir. Bunu takip eden 2. ağır ceza ve 3. ağır ceza mahkemeleri de kurulabilecektir.
3 Ağır Ceza Mahkemesi Nedir?
3. ağır ceza mahkemesinde yargılanmak ile diğer ağır ceza mahkemelerinde yargılanmak arasında herhangi bir fark yoktur. Ağır ceza mahkemeleri arasındaki numara farkı, yalnızca işleri yoğun olan bölgelerde iş bölümü gereği yapılan bir numaralandırmadan kaynaklanmaktadır. Etki ve önemi açısından farkı yoktur.
Ağır Ceza Mahkemesinin Görev Alanına Giren Suçlar Nelerdir?
Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar, toplum düzenini büyük ölçüde bozan, güvenliği tehlikeye sokan ve bu nedenle ciddi cezai yaptırıma yol açan eylemleri kapsamaktadır. Kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı olmak üzere ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar şunlardır;
- Kasten öldürme
- Yağma
- İrtikap
- Resmi belgede sahtecilik
- Nitelikli dolandırıcılık
- Hileli iflas
- Rüşvet
- Zimmet
- Uyarıcı ve uyuşturucu madde ticareti ve imalatı
- İnsan ticareti
- Cinsel saldırı
- Devletin güvenliğine ilişkin suçlar
- Doku ve organ ticareti
- İnsanlığa karşı işlenen suçlar
- Milli savunmaya karşı suçlar
- Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar
- Devlet sırlarına karşı işlenen suçlar
- Anayasal düzene karşı işlenen suçlar
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar
Ağır Ceza Mahkemesi Hangi Davalara Bakar?
Ağır ceza mahkemesi hangi davalara bakar sorusunun cevabı 5235 Sayılı Kanunu’nun 12. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis cezası gerektiren, asliye ceza mahkemelerinin görevini aşan tüm suçlara ilişkin davalara ağır ceza mahkemesi bakar. Kanun’un 14. maddesine göre, mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı ve hafifletici sebepler göz önüne alınmaksızın kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur.
Asliye Ceza Mahkemesi ile Ağır Ceza Mahkemesi Arasındaki Fark Nedir?
5235 Sayılı Kanun’da belirtildiği üzere, ceza mahkemeleri, asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinden oluşmaktadır. Asliye ceza mahkemeleri tek hâkimlidir. Ağır ceza mahkemesinde bir başkan ile yeteri kadar üye bulunur. Bu mahkeme bir başkan ve iki üye ile toplanır. Ağır ceza mahkemesi, adından da anlaşılacağı üzere daha ağır cezalık suçlarla ilgili davalar bakar. Ağır ceza mahkemelerinin görev alanına giren suçlar dışında kalan tüm suçlarla ilgili davalara asliye ceza mahkemelerinde bakılır.
Ağır Ceza Mahkemesi Duruşma Düzeni Nasıl Olur?
Ağır ceza mahkemesi duruşma düzeni, 5271 Sayılı Kanun’un 182 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, ağır ceza mahkemelerinde bir başkan ve yeteri kadar üye bulunur. Mahkemede bir başkan ve iki üye toplanarak karar verir. Duruşmalara ayrıca Cumhuriyet savcısı katılır.
Ağır ceza mahkemesinde duruşmaya, sanığın ve müdafiinin hazır bulunup bulunmadığı, çağrılmış tanık ve bilirkişilerin gelip gelmedikleri saptanarak başlanır. Mahkeme başkanı duruşmanın başladığını, iddianamenin kabulü kararını okuyarak açıklar. Tanıklar duruşma salonundan dışarı çıkarılırlar.
Duruşmada, sırasıyla; sanığın açık kimliği saptanır, kişisel ve ekonomik durumu hakkında kendisinden bilgi alınır. İddianame veya iddianame yerine geçen belgede yer alan suçlamanın dayanağını oluşturan eylemler ve deliller ile suçlamanın hukuki nitelendirmesi anlatılır. ,
Sanığa, yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmamasının kanunî hakkı olduğu ve diğer hakları bildirilir, sanık açıklamada bulunmaya hazır olduğunu bildirdiğinde, usulüne göre sorgusu yapılır. Ağır ceza mahkemesi başkanı duruşmayı yönetir ve sanığı sorguya çeker.
Delillerin ikame edilmesini sağlar. Duruşmada verilecek kararlar, Cumhuriyet savcısı, duruşmada hazır bulunan müdafi, vekil ve diğer ilgililer dinlendikten; duruşma dışındaki kararlar, Cumhuriyet savcısının yazılı veya sözlü görüşü alındıktan sonra verilir.
Ağır Ceza Mahkemeleri Nasıl Kurulur?
Ağır ceza mahkemeleri nasıl kurulur sorusunun cevabı 5235 Sayılı Kanun’un 9. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre, ceza mahkemeleri, her il merkezi ile bölgelerin coğrafî durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulur. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde ağır ceza mahkemelerinin birden fazla dairesi oluşturulabilir. Bu daireler 2. ağır ceza, 3. ağır ceza mahkemesi şeklinde numaralandırılır. Ceza mahkemeleri bulundukları il veya ilçenin adı ile anılır.
Ağır Ceza Mahkemelerinin Kararlarına İtiraz Edilebilir mi?
Ağır ceza mahkemelerinin kararlarına itiraz edilebilir. Ancak bu her karar için geçerli değildir. 5271 Sayılı Kanun’un 267 ve 268. maddelerinde itiraz edilebilecek kararlar ile itiraz usulü gösterilmiştir. Buna göre, kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz, ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı veren mercie verilecek bir dilekçe veya tutanağa geçirilmek koşulu ile zabıt kâtibine beyanda bulunmak suretiyle yapılır.
İtiraz edilen mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir. Ağır ceza mahkemesi ile başkanı tarafından verilen kararlara itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.